Hoe het allemaal begon...


'Wat als we in de stad opnieuw

landbouw en natuur mogelijk maken?'

Openingsspeech bij Boomplantactie


Geraardsbergen, 17 december 2022

Geachte medebestuurders van TraGer vzw,
Geacht lokaal bestuur van Geraardsbergen,
Geachte burgemeester De Padt,
Geachte Schepen De Prez,
Geachte aanwezigen en sympathisanten,
Beste familie en vrienden,
Beste aanwezigen,

We staan voor grote uitdagingen op vele vlakken.

In de eerste plaats worden we bedreigd door de klimaatverandering, met steeds meer extreme situaties die het leven minder aangenaam kunnen maken. Het toenemend verlies aan biodiversiteit is een andere milieu-factor die daarbij aansluit. Een kwart van alle planten en diersoorten is met uitsterven bedreigd.

Wat dat betreft staan we er dus niet goed voor en kan elke kruimel tellen om ons het leven weer aangenamer en veiliger te maken, voor iedereen.

Economisch staan we ook voor grote uitdagingen. De kloof tussen arm en rijk wordt steeds groter. Steeds meer mensen moeten aankloppen bij overheidsinstanties en armoedeverenigingen om het hoofd boven water te houden. En dat is zeker in onze streek niet anders: Na de industriële hoogdagen met de allumetjes, de sigaren en de kant, is onze regio net als de rest van de Denderstreek van Ath tot Aalst, voornamelijk in een grote werkloosheid gevallen.

Ook voor deze moeilijke economische situatie geldt dat elke kleine stap in de goede richting belangrijk is.
En nu het goede nieuws.

Het goede nieuws is, er zijn ook oplossingen. En daar wil dit project ook toe bijdragen, al zijn het deel-oplossingen. Elke bijdrage telt in de huidige situatie.

Wat betreft klimaat en biodiversiteit om te beginnen al, kan dit project op lokaal vlak een belangrijke bijdrage leveren: door gebruik van de open ruimte voor biologische landbouw, blijft deze site een groene long van het stadscentrum. En tevens een spons, bij overmatige regenval. We willen daar heel concrete stappen voor nemen: daar speelt in de eerste plaats deze boomplantactie meteen op in. En in het zaaiplan voor tuin en boomgaard voorzien we nog meer goeds voor de bijen, met o.m. bloemenranden.
Zoals we allemaal weten, zijn bloemen en bijen belangrijk voor de biodiversiteit.

Ook voor de toenemende armoede en ongelijkheid kan dit project op lokaal vlak wat tegengewicht geven. Van bij de start heeft onze Stadsboerderij een sociaal luik: de overschotten van de wekelijkse lokale markt worden telkens geschonken aan organisaties die werken aan bestrijding van armoede en ongelijkheid. In die zin werkt het project ook aan herverdeling en heeft dus een economische impact op lokaal vlak.

Aansluitend zou ook een complementaire munt daarin kunnen passen, zoals we die kennen in de Gentse Rabot-wijk. Een complementaire munt kan een goede oplossing zijn om mensen die het niet breed hebben, terug op te nemen in de actieve samenleving. En als het in Gent kan, wat weerhoudt ons om het ook in deze stad te proberen?

Het zijn ideeën die perfect kunnen aansluiten op de intenties van ons project.
Dus ook daar is nog heel wat groei mogelijk.

In de Stadsboerderij hebben we ook een educatief luik opgenomen: het is onze bedoeling om de omliggende stadsscholen actief te betrekken, en met de leerlingen de tuin en boomgaard regelmatig te bezoeken. Op die manier kunnen we hen in de stad landbouw en natuur laten beleven. Zoals geweten is het belangrijk om kinderen van jongsafaan de belangrijke zaken mee te geven.

Het zijn geen totaal-oplossingen, maar elk op zich vormen ze een belangrijke deel-oplossing in de uitdagingen waar we voor staan.
En daarmee sluit het project van de Stadsboerderij perfect aan op de intenties van TraGer - Transitie Geraardsbergen vzw.

TraGer vzw is een organisatie die zich inzet voor duurzame alternatieven in en rond Geraardsbergen, op verschillende vlakken, gaande van mobiliteit en energie over sociale gelijkheid en landbouw. En dus werken wij met het zeskoppig bestuur al te graag dit waardevol project van de stadslandbouw uit.

Het idee voor de Stadsboerderij is ontstaan aan de keukentafel, op een klein papiertje. We stelden ons de vraag: Wat als we landbouw en natuur terug in de stad kunnen brengen? Wat als we die stap ook in Geraardsbergen zouden kunnen zetten? -zoals we dat in andere steden al bezig zagen. En waar zou dat dan mogelijk zijn, in deze wondermooie Denderstad?

De antwoorden en nog veel meer vragen tekenden we uit op grotere bladen en we gingen daarmee de boer op, bij familie, vrienden, buren en kennissen. En bij de boeren zelf. Het was zoek- en vraagwerk, dat anderhalf jaar geleden begon.

In een aha-erlebniss, stootten we toen op deze bijzondere kloostersite en belden bij eigenaar David Larmuseau aan. Hij nam meteen tijd voor ons planidee, waarvoor dank.

Met een handvol vrije burgers startten we dan in het voorjaar van dit jaar de Wekelijkse Korte Keten Markt dan op. Sindsdien hebben we die elke zaterdag opgezet als basis voor de verderzetting van ons project.

Met de verdere uitwerking van de Stadsboerderij willen we de oorspronkelijke waarden van het voormalige klooster hervaloriseren: van oudsher hebben boomgaard en kloostertuin van de priorij Hunnegem een goede oogst opgebracht en een collectieve meerwaarde geboden aan omwonenden en stadsbewoners.

Met onze eerste publieke actie willen we u allen uitnodigen om deel te nemen aan dit project. We willen het samen doen, als een collectief, als een common, met een meerwaarde voor iedereen.

Van bij de start merken we een sterk commons-aspect in het project van de Stadsboerderij: samen met de boeren/leveranciers, klanten en sympathisanten vormen we een collectief rond gezonde landbouw/gezonde voeding in de lokale gemeenschap. En met publieke acties willen we dat nog meer uitbouwen.

Op het einde van zijn leven, gaf Brits filosoof, wiskundige en pacifist Bertrand Russell een goede raad aan de volgende generaties. Kort gezegd komt het hierop neer: Baseer u op feiten en doe het met liefde, met goesting. En dat is ook wat aan de basis ligt van dit project, de Stadsboerderij Hunnegem: gebaseerd op feiten nl de collectieve meerwaarde van de vroegere kloostertuin op deze prachtige site net buiten het stadscentrum samen met de maatschappelijke noden en behoeften.
Het initiatief is tegelijk ook gebaseerd op een basis van liefde en goesting. Goesting om samen onze handen te gebruiken, goesting om samen ‘de boer op’ te gaan.

Voor ik afsluit wil ik de mensen bedanken die dit mee mogelijk maakten:
- in de eerste plaats wil ik als mede-oprichter en voorzitter mijn mede-bestuurders bedanken om mee in dit project te stappen: Antoine De Paepe, Koen Dhoore, Eric Lancksweerdt, Julian Still en Stefaan Dehenauw. Het is voor mij bijzonder om samen met jullie een zaai- en teeltplan te kunnen opmaken. Hartelijke dank voor jullie tijd, energie en vriendschap.
- Tegelijk wil ik onze coördinator Leen Van de Weghe bedanken, in de eerste plaats voor de voorbije intense maanden van opstart, en tegelijk voor haar kennis en ervaring in tuin&landbouw, de organisatie van onze activiteiten en de goesting om hiermee verder te gaan.
- Ook eigenaar van de site David Larmuseau wil ik danken voor zijn gastvrije ontvangst. In die korte tijdsspanne, hebben we gemerkt dat we eenzelfde intentie delen, om deze site terug in haar oorspronkelijke waarde te zetten, aangepast aan de huidige noden en wensen.
- Ik wil onze partners in het project bedanken: Stad Geraardsbergen, Vrienden van Hunnegem, NoordZuidKoepel Gbergen, Fietscampagne vzw en Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen.
- Ik wil ook onze leveranciers/boeren/producenten bedanken, voor het wederzijdse vertrouwen dat we intussen hebben opgebouwd, als basis voor de uitwerking van het volledige plan.
- Mijn lieve echtgenote Nele wil ik danken voor haar geduld, onaflatende steun, advies, kritische blik en liefde.
- Afsluitend en niet in het minst wil ik al onze vrijwillige medewerkers (zonder wiens hulp dit project niet mogelijk was), sympathisanten, alle bezoekers van de wekelijkse markt en jullie allen hier aanwezig hartelijk danken voor uw aanwezigheid.

Op micro-schaal wil dit project iedereen de kans geven antwoorden te zoeken op de huidige uitdagingen en samen met ons daaraan mee te werken:
Neem een hoop hoop onder uw arm, kruid dat met veel goesting en sluit aan bij ons plan, kom meewerken aan de Stadsboerderij Hunnegem. Door een kijk te nemen naar het verleden kunnen we de blik vooruit gooien, op een betere toekomst, voor iedereen.

Ik dank u voor uw aandacht.

Wim Schrever, Voorzitter TraGer vzw